Missen katten hun baasje?

Elk jaar is het weer raak, je gaat weer eens op vakantie en je kat blijft alleen achter of gaat ergens logeren. Je vraagt je vast weleens af of hij je op zulke momenten dan ook mist of dat het hem eigenlijk niet interesseert dat je weg bent geweest. Graag beantwoord ik de volgende vraag in dit artikel: missen katten hun baasje?

Ja, katten kunnen hun baasje missen, ondanks dat katten emotioneel onafhankelijk zijn en meer gehecht zijn aan hun leefomgeving dan aan mensen. Ze kunnen je aanwezigheid erg gaan waarderen en het vervelend vinden als je er al een tijdje niet bent geweest. Het werkt wel anders dan wanneer mensen elkaar missen. Bij katten zal het veelal ook gaan om de routine die wegvalt. Daar hechten katten namelijk heel veel waarde aan.

Bij sommige katten kan dat ‘missen’ zo erg zijn, dat ze verlatingsangst ontwikkelen. Dit komt overigens niet heel vaak voor. Bij andere katten kan het juist lijken alsof je nooit bent weggeweest. Het verschilt per kat hoe hij omgaat met jouw afwezigheid. Waar het vaak misgaat is dat men denkt dat katten dagenlang alleen kunnen blijven, maar ook katten kunnen eenzaam zijn, depressief worden en gedragsproblemen ontwikkelen. Een kat heeft nou eenmaal prikkels nodig, anders kan hij zich gaan vervelen. In dit artikel vertel ik je graag meer over de emoties, maar ook de communicatie van en tussen katten (en mensen).

Heeft een kat gevoel en emoties?

Een kat heeft zeker emoties, net als mensen. Hier is namelijk onderzoek naar gedaan, en het schijnt dat de hersens van katten meer lijken op die van mensen dan je zou denken. Ze lijken er zelfs meer op dan bij een hond. Er is zelfs een stofje dat vrijkomt bij katten wanneer ze geknuffeld worden, dezelfde als bij mensen. Katten uiten hun emotie alleen heel erg anders. Ze kunnen hun emoties natuurlijk niet onder woorden brengen zoals wij dat kunnen. Een kat kan bijvoorbeeld verschillende gemoedstanden hebben, zoals ontspannen, blij, alert, geïrriteerd, angstig en agressief.

Communicatie

Hoe wij soms met een hoog stemmetje tegen onze katten kunnen praten, hebben katten deze luxe natuurlijk niet. Zij communiceren op een hele andere manier met mensen en andere katten. Dit doen ze onder andere door middel van het maken van verschillende geluiden, maar ook door middel van lichaamstaal. Toch is de communicatie vanuit katten richting mensen anders dan naar katten, dit merk je beter wanneer je zelf meerdere katten hebt. Zo miauwen katten vaker naar mensen dan naar andere soortgenoten, en hangt er tussen katten vaker een bepaalde spanning. In het artikel ‘Wanneer zijn katten vrienden?‘ ga ik meer in over de communicatie tussen katten. Wat verder een groot verschil is tussen katten en mensen, maar ook tussen katten en honden, is dat een kat niet altijd goed begrijpt wat je bedoelt. Zo begrijpen katten het bijvoorbeeld niet dat je ‘gestraft’ wordt na ongewenst gedrag. Ze kunnen die link niet leggen. Meer hierover vertel ik in het artikel ‘Een kat straffen – heeft dat zin?‘

Lichaamstaal

Katten communiceren deels met hun lichaam. Op deze manier kunnen ze verschillende boodschappen overbrengen naar ons of elkaar. Dit doen ze bijvoorbeeld met hun staart, oren, rug, ogen, pupillen (ja dit zijn twee verschillende dingen) en zelfs hun snorharen. Ook de lichaamshouding van je kat kan veel zeggen over hoe hij zich voelt. Zo kan hij bijvoorbeeld heel erg op zijn hoede zijn of zich heel erg relaxed of veilig voelen.

Ook de staart van een kat zegt veel. De staart van een kat werkt gek genoeg heel anders dan bij een hond. Een kat kan zijn staart onder andere heel dik maken wanneer hij zich bedreigt voelt, maar ook in de bewegingen zit verschil. Wanneer de staart omhoog staat is je kat tevreden. Wanneer de staart heel snel heen en weer beweegt, betekent dit juist dat hij boos of gestrest is. Bij een hond zou dit juist betekenen dat hij blij en enthousiast is, precies het tegenovergestelde dus.

De pupillen kunnen klein of juist heel groot zijn. Als ze wat groter zijn betekent dit dat hij alert is. Dit kan zijn als hij aan het jagen of spelen is, of als hij angstig is. Ook de manier van knipperen kan heel veel zeggen. Als je kat jou aankijkt en heel langzaam zijn ogen naar je sluit, betekent dit dat hij je vertrouwt. Sterker nog; het is een teken van ultiem vertrouwen.

Het geven van kopjes is ook een vorm van communiceren. Dit betekent namelijk dat hij je lief vindt, aandacht wil of zijn geur bij je achter wil laten. Je kunt het geven van kopjes altijd zien als iets positiefs.

Geluid

Katten kunnen allerlei geluiden produceren, waarbij spinnen en miauwen toch wel de bekendste zijn. Het spinnen kan eigenlijk meerdere dingen betekenen. Zo kan hij zich onder andere op zijn gemak voelen, bijvoorbeeld als je hem aait of als hij je je ziet. Spinnen kan ook betekenen dat een kat zich juist angstig voelt. Je merkt vaak wel aan de situatie wat het nou echt betekent. Zo heb ik zelf een kat die spint wanneer hij bij de dierenarts is, en dat vindt hij natuurlijk geen pretje.

Miauwen is meestal een manier om je aandacht te trekken. Je kat kan honger hebben, zich vervelen of hij wil gewoon ergens binnengelaten worden. Of naar buiten natuurlijk. Als hij miauwt wanneer je thuiskomt, betekent het eerder dat hij blij is dat je er weer bent.

Daarnaast kan jouw kat grommen, krijsen of blazen. Dit zijn allemaal agressieve of defensieve manieren van communiceren. Bij zulke geluiden is geen vraag meer waar het vandaan komt, en is het overduidelijk dat je kat boos of angstig is.

Menselijke emoties

Een kat heeft dus absoluut emoties, maar voelt een kat dan ook aan hoe jij je voelt? Er is weleens onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Uit dit onderzoek bleek dat veel katten aan kunnen voelen hoe hun baasje zich voelt. Dit heeft vooral te maken met de gezichtsuitdrukking van hun baasje en het gedrag dat hun baasje laat zien, welke vaak passend is bij de gezichtsuitdrukking. Op een gegeven kunnen ze dus redelijk goed inschatten hoe hun baasje zich voelt.

Als je vrolijk en opgewekt bent, komt het vaker voor dat je met een hoge stem tegen je huisdieren praat, dat je jouw kat aait of ermee speelt. Bij vreemde mensen vinden katten dat moeilijker om aan te voelen, omdat het gedrag van hen nog onbekend is. Wel wil ik daarbij vermelden dat het lastig blijft om precies te meten of katten dit nou echt aanvoelen. Uit de onderzoeken die ik heb gelezen blijken de meeste katten het aan te voelen.