Een kat straffen – heeft dat zin?

Straffen naar aanleiding van ongewenst gedrag lijkt erg logisch om te doen. We doen het bij kinderen, maar ook volwassen mensen en zelfs bij honden. Het lijkt aannemelijk dat dit bij katten hetzelfde werkt. Maar, een kat straffen, heeft dat zin?

Een kat straffen heeft geen zin. Althans, niet de manier waarop we dit bij mensen of honden doen. Katten leggen de link niet tussen het ongewenste gedrag en het straffen. Ze begrijpen het gewoon niet, het heeft dus geen nut om dit te doen. Een kat kan er zelfs bang of gestrest door worden, omdat hij simpelweg niet begrijpt waar de ‘straf’ vandaan komt. Daardoor vergroot je zelfs de kans op gedragsproblemen, en dat is juist wat je wilt voorkomen.

Een kat straffen heeft dus geen zin, maar hoe kun je jouw kat dan ongewenst gedrag afleren? In dit artikel kun je hier alles over lezen.

Voorbeelden en oorzaken van ongewenst gedrag

Het is goed om te achterhalen waarom je kat bepaald gedrag vertoont. Ongewenst gedrag komt namelijk ergens vandaan. Een kat weet niet uit zichzelf dat iets niet mag of kan. Probeer dan ook niet te impulsief te reageren. Vaak is de oorzaak iets simpels en kun je het met een simpele aanpassing verhelpen.

Buiten de kattenbak plassen of poepen

Als je kat buiten de kattenbak plast of poept, probeert hij je iets te vertellen. Waarschijnlijk wil hij aangeven dat de kattenbak niet schoon genoeg is. Het is goed om te beseffen dat katten ontzettend schone dieren zijn. Het plassen en poepen buiten de kattenbak vinden ze juist heel vervelend en vies om te doen. De oorzaak kan ook zijn dat hij pijn heeft, bijvoorbeeld door een blaasontsteking of iets anders. Misschien jaagt een andere kat hem er misschien wel van weg. Om het dan te gaan straffen is dan wel heel erg gemeen, vooral omdat het daadwerkelijke straffen geen nut heeft.

Aan meubels krabben

Als je kat zijn nageltjes in je meubels zet, kan het zijn dat je te weinig ‘krabgelegenheden’ in je huis hebt. Het beste zou zijn om in elke kamer of ruimte de optie te bieden om ergens ‘legaal’ de nagels in te kunnen zetten. Dit hoeft niet meteen een krabpaal te zijn in elke kamer. Het kan bijvoorbeeld ook een krabtoren, -mat of tapijt zijn. Het is kat eigen om de nageltjes aan de krabpaal te zetten, omdat hij op deze manier de buitenste laag van de nagel kan verwijderen. Daaronder komt vervolgens een scherpe nagel tevoorschijn, en deze heeft hij natuurlijk nodig om zijn prooi te vangen, maar ook grip te krijgen tijdens het spelen en klimmen. Krabben is tevens een manier om hun stress te verminderen. In het artikel ‘Voorkomen dat een kat aan meubels krabt‘ vind je meer informatie.

Bijten

Als je kat bijt, kan ook dit verschillende oorzaken hebben. Hij kan bijvoorbeeld pijn of stress hebben, angstig zijn of te lang geaaid worden, of geaaid worden op bepaalde plekken van zijn lichaam waar hij dat absoluut niet fijn vindt. Het kan lijken alsof het bijten uit het niets komt, maar vanuit de lichaamstaal van een kat kun je al veel opmaken. In het artikel ‘Missen katten hun baasje?’ vertel ik ook meer over dit onderwerp.

Verkeerde straffen

Er zijn een aantal situaties waarbij je echt moet oppassen met straffen. Straffen heeft al weinig zin, laat staan bij bange (of onzindelijke katten). Dit kan het alleen maar erger maken en is simpelweg zielig voor het beestje. Wat je absoluut niet moet doen, in welke situatie dan ook, is lichamelijk straffen. Dus geen tik geven, niet met de neus door zijn eigen plas halen en ook niet onder de kraan houden. Het is simpelweg nutteloos.

Hoe kun je ongewenst gedrag afleren?

Als je kat ongewenst gedrag vertoont, en je mag hem er niet voor straffen… hoe kun je dit gedrag dan alsnog afleren? In de voorbeelden hierboven zie je al een aantal simpele oplossingen voor bepaalde problemen. Zo kun je bij het krabben meer ‘krabgelegenheden’ in je huis plaatsen. Als hij het dan toch doet, dien je hem te verplaatsen naar één van deze krabgelegenheden. Je zult zien dat hij er vanzelf aan begint te krabben. Op deze manier straf je hem niet, maar leer je hem wel het gewenste gedrag aan. Hier leert hij wél van.

Zorg er altijd voor dat de leefsituatie optimaal is. Een kattenbak die altijd schoon is kan al veel problemen voorkomen. Springt je kat op het aanrecht? Dan kun je hem er elke keer vanaf halen, of het aanrecht minder aantrekkelijk maken. In het artikel: ‘Afleren dat een kat op het aanrecht springt’ geef ik hier de juiste tips voor.

Als je een kat hebt die heel veel bedelt, is het veel nuttiger om hem te negeren dan te straffen. Nogmaals, straffen heeft geen zin. Het bewust niet ingaan op het bedelen, laat jouw huisdier zien dat het geen zin heeft wat hij doet. Het lijkt misschien onmogelijk, maar hij zal op een gegeven moment beter weten. De belangrijkste boodschap bij dit alles is: wees consequent.

Hoe werk het met belonen?

Straffen heeft geen zin, dat is nu duidelijk. Als je kat het gewenste gedrag blijft vertonen is dat natuurlijk geweldig. Ik kan me voorstellen dat je jezelf afvraagt hoe het dan zit met het belonen van je kat. Als hij het straffen niet kan linken aan het ongewenste gedrag, kan hij beloning ook niet linken aan gewenst gedrag, toch? Niets is minder waar.

Het is juist heel goed om goed en gewenst gedrag te belonen. Katten begrijpen maar al te goed dat ze beloont worden. Je kunt het goede gedrag dus zeker stimuleren door hem te belonen. Hij ervaart het als iets leuks, en zal zijn gedrag de volgende keer herhalen. Je kunt hem belonen door iets lekkers te geven, met hem te spelen of hem aandacht te geven.